شهرستان اسلامشهر در ۱۲ کیلومتری جنوب شهر تهران واقع شده‌است و  از شرق و جنوب به ری از غرب به رباط کریم و از شما غرب به شهریار محدود است این شهرستان بیش از ۸۰۰ هزار نفر جمعیت دارد

پیشینه نام شهر

در فرهنگ های جغرافیایی تا سال ۱۳۵۲ از اسلامشهر از اسلامشهر به عنوان قاسم آباد شاهی یاد شده است. اما در سال ۱۳۵۲ به نام شادشهر نامگذاری شد و در نهایت پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ به اسلامشهر تغییر یافت.

قدمت شهر

پژوهش ها و بررسی های انجام شده در جنوب و جنوب شرقی شهرستان اسلامشهر حکایت از آن دارد که این منطقه از کهنترین سکونت های ایران زمین بوده است.بررسی های صورت گرفته در تپه های تاریخی واوان  و اشیاء کشف شده از آن توسط باستانشناسان سازمان میراث فرهنگی کشور، قدمت این منطقه را به دوران فرمانروائی ساسانیان رسانیده است.

اسلامشهر با مساحتی معادل ۲۱۰ کیلو متر مربع به لحاظ وسعت کوچکترین شهرستان اسلامشهر تهران محسوب می شودو ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱۱۶۵ متر اعلام شده است.

اسلامشهر یکی از مناطق مهم کشاورزی ، دامپروری و صنعتی در استان تهران محسوب میشود و تقریباً ۱۲ هزار هکتار اراضی قابل کشت دارد که در حال حاضر بالغ بر ۹ هزار هکتار آن زیر کشت محصولات مختلف است. شهرستان با دارا بودن ۲۱۳ واحد گاوداری و ۱۱ واحد مرغداری ، ۱۰ درصد گوشت قرمز ، ۱۸ درصد شیر و ۱۰ درصد تخم مرغ و ۸ درصد گوشت مرغ استان را تولید و روانه بازار می کند.

وسعت شهرستان در حدود ۲۴۵کیلومتر مربع است که از نظر مختصات جغرافیایی با اندکی تفاوت نسبت به مرکز تهران در ۵۱ درجه و ۱۰ دقیقه طول شمالی تا ۳۰،۲۲،۵۱ و در عرض ۳۰،۴۲،۳۴تا۳۰،۲۷،۳۵ عرض شرقی از نصف النهار گرینویچ قرارگرفته دارای ۲بخش ،۴ دهستان و ۴۹ روستا است که حداقل فاصله روستاها تا کیلومتر و حداکثر ۱۰کیلومتر است. این شهرستان در منطقه دشت آبرفتی جنوب تهران واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا در حدود ۱۱۵۰متر است.

پستی و بلندی قابل ملاحظه ای در محدوده شهرستان وجود ندارد ولی همانطور که اشاره شد اراضی شهرستان بر روی آبرفتهای دامنه جنوبی ارتفاعات«توچال»و«کن» واقع شده و با شیب طبیعی بسیار ملایمی از سمت شمال به جنوب از ارتفاع آن اندکی کاسته شده و اختلاف ارتفاع بلندترین و پست تریت نقطه آن حداکثر ۱۰ متر است، لذا به دلیل شیب ملایم و مسطح بودن اراضی شهرستان بدور از تاین آلودگی های صنعتی نخواهد بود به که باعث ایجاد پدیده «اینورژن» یا «وارونگی دما» و بارانهای اسیدی خواهد شدکه اثرات مهلکی بر محیط زیست و اقلیم شهرستان می گذارد. به دلیل نداشتن ایستگاه «سینوپتیک» در شهرستان اسلامشهر، جهت بررسی اطلاعات وضعیت جوی از آمار نزدیکترین ایستگاه«سینوپتیک» در به منطقه یعنی تهران استفاده شده است. براساس آمار بدست آمده این ایستگاه، معدل بارندگی سالیانه ۲۳۱ میلی متر و متوسط درجه حرارت سالیانه ۱۷/۱ درجه سانتیگراد است.

باتوجه به پارامترهای فوق و براساس طبقه بندی اقلیمی روش کوپن، اقلیم شهرستان بیابانی با پراکنش بارندگی نامشخص می باشد.

معدل میزان بارندگی ۲۳۱ میلی متر و معدل حداکثر و حداقل درجه حرارت در ایستگاه تهران به ترتیب ۶/۲۲، ۷/۱۱ و متوسط درجه حرارت ۱/۱۷، تعداد روزهای یخبندان ۴۹ روز و رطوبی نسبی در ساعت ۳۰/۶و۳۰/۱۲ به ترتیب ۴۸ و۳۰درصد بوده است. براساس این آمار حداکثر بارندگی در یک روز طی این ۳۰سال ۴۰میلی متر و حداکثر و حداقل مطلق درجه حرارت به ترتیب ۴۴و۴۸/۱- و معدل حداکثر درجه حرارت در تیرماه ۴/۳۶درجه سانتیگراد و کمترین معدل حداقل درجه حرارت در دیماه۴/۱-درجه سانتیگراد است. همچنینی آمار دیگیری که طی سالهای ۷۲-۶۴ در یک مرکز جمع آوری شده، نشان می دهد که بیشترین میزان بارندگی در مدت ۹ سال یادشده مربوط به سال ۷۱ به میزان ۳۲۷ میلی متر بوده است. بطوری که گفته شد عامل اصلی تعیین کننده رژیم حرارتی یک منطقه ، تهاجم توده هوایی است که از آن منطقه عبور می کند. این امر علاوه بر مستقرد کردن هوای سرد و گرم در منطقه سبب وزش باد نیز می شود. بر اساس آخرین آمار منتشر شده در سالهای ۷۴-۷۰ باد غالب منطقه عموما باد غربی است و ضعیفترین بادها نیز مربوط به جبهه هوایی است که از شرق ایران وارد می شود. همچنین سریعترین بادها دارای سرعتی معادل ۲۰-۱۸ متر درثانیه هستند.

همچنین از بادهای غالب دیگر منطقه می توان به بادهایی که از سمت جنوب شرقی و شمال غربی کشور می وزند، اشاره کرداطلاعات باد در ایستگاه های تهران نشان می دهد که می توان منطقه تهران را از نظر جریانات جوی به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرد. بر اساس تحقیقاتت بعمل آمده جریانات جنوبی از اوایل صبح در نواحی جنوب تهران از دشت فشافویه شهرستان ری شروع به گسترش کرده و سراسر تهران را دربرمی گیرد. به طوری که در اواسط روز تمام منطقه ری، اسلامشهر و تهران دارای جریانات جنوبی می شود. باتوجه به اینکه شهرستان اسلامشهر در دامنه های جنوبی سلسله جبال البرز واقع شده و ارتفاع آن از شمال به جنوب کاهش می یابد، اکثراً تحت تأثیر بادهای محلی نیز قرار می گیرد.

بادهای موسمی و محلی شهرستان عبارتند از: بادشهریار که در فصل بهار از غرب به شرق می وزند و سرعت آن به ۱۵-۱۰متر در ثانیه و تقریباً سرد است و باد ورامین که در فصل تابستان از شرق به غرب می وزد و به باد کویر نیز معروف است، سرعت آن ۱۵-۵ متر در ثانیه و تقریبا گرم است

عمده مسائل ، مشکلات و نارسائیهای شهرستان :

۱ ـ مشکل محدودیت سرمایه گذاری در شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران که مانع جدی در انجام سرمایه گذاری در شهرستان است.
۲ ـ عدم وجود شهرک صنعتی مصوب و بزرگ در شهرستان جهت سرمایه گذاری و ساماندهی صنعت شهرستان
۳ ـ ضرورت اتصال هرچه سریعتر شهرستان به خطوط متروی تهران
۴ ـ ضرورت تکمیل و راه اندازی بیمارستان ۴۰۰ تختخوابی دولتی شهرستان جهت افزایش سرانه درمان
۵ ـ ضرورت تخصیص اعتبارات مکفی جهت نوسازی و بازسازی بافتهای فرسوده مسکونی شهرستان
۶ ـ کمبود محسوس شعبات بانکها
۷ ـ عدم وجود مدیریت و سرپرستی بانکها در شهرستان
۸ ـ ضرورت تزریق تسهیلات بانکی ( ارزی و ریالی ) جهت ایجاد سرمایه گذاری جدید ، جلوگیری از رکود و ورشکستگی واحدهای تولیدی و صنعتی مشکل دار و ایجاد اشتغال مولد و جدید
۹ ـ ضرورت تسریع در ساخت کمربند شمالی شهر اسلامشهر
۱۰ ـ وجود بیکاری آشکار و پنهان جوانان جویای کار و پایین بودن متوسط درآمد خانوارها
۱۱ ـ وجود اقشار آسیب پذیر بسیار در شهرستان
۱۲ ـ مشکل پایین بودن کیفیت آب شرب شهرستان و ضرورت ایجاد خطوط جمع آوری و تصفیه خانه فاضلاب
۱۳ ـ تراکم بالای جمعیت شهرستان ( حدود ۲۵۰۰ نفر در هرکیلومتر مربع )و کمبود امکانات و زیر ساختها
۱۴ ـ وجود صنوف مزاحم و آلاینده در سطح شهرهای شهرستان
۱۵ ـ وجود سکونتگاههای غیر رسمی در شهرستان
۱۶ ـ عدم وجود بانک صنعت و معدن در شهرستان
۱۷ ـ عدم وجود بانک توسعه صادرات در شهرستان
۱۸ ـ کمبود محسوس آب جهت آبیاری اراضی کشاورزی بایر شهرستان
۱۹ ـ خواست عمومی مردم منطقه جهت برخورداری از نماینده مستقل در مجلس شورای اسلامی
۲۰ ـ عدم وجود سیستم صنعتی بازیافت و پردازش مواد زائد شهری
۲۱ ـ ضرورت نوسازی شبکه آب شرب شهری و روستایی شهرستان
۲۲ ـ ضرورت استقرار ادارات : بنیاد مسکن ، استاندارد ، حج و زیارت ، هواشناسی در شهرستان
۲۳ ـ کمبود سرانه های فرهنگی و ورزشی و درمانی شهرستان
۲۴ ـ خواست عمومی مردم مبنی بر احداث دانشگاه دولتی در شهرستان
۲۵ ـ کمبود مراکز تفریحی ( پارک ، شهربازی ، باغ وحش ) در شهرستان

 

منابع: کتاب تاریخ اسلامشهر، روابط عمومی شهرداری و فرمانداری اسلامشهر